Nachtwacht

In de Middeleeuwen, de periode van 500 tot 1500 had bijna elke stad wel één of meerdere nachtwakers of nachtwachten in dienst. Ook de stad Ootmarsum had een nachtwacht. Hij zal benoemd zijn, toen de wallen en grachten aangelegd waren, dus rond het jaar 1400.

De nachtwacht moest er voor zorgen dat de burgers van de stad rustig en ongestoord konden slapen.

Zo controleerde hij vroeger in Ootmarsum of de twee stadspoorten wel op tijd en goed gesloten waren. Hij moest zorgen dat indringers niet stiekem over de wallen en door de grachten de stad binnendrongen. Dat ging weliswaar niet gemakkelijk, maar iemand met kwade bedoelingen vindt altijd wel een gaatje.

Het kwam wel eens voor dat er brand uitbrak. In een Middeleeuwse stad als Ootmarsum met  veel houten huizen en rieten daken kon zo’n brand een ramp betekenen. Als de nachtwacht het begin van een brand ontdekte, maakte hij de burgers wakker met behulp van zijn ratel. Die droeg hij altijd bij zich. Ook ging hij meteen naar de klokkenluider. Deze luidde dan zo spoedig mogelijk de brandklok in de oude stadstoren. De burgers kwamen dan naar de brand met hun leren brandemmertje. Er werd een lange rij gemaakt. De eerste daarvan vulde zijn emmer met water uit een put of uit de stadsgracht en gaf deze dan door. Dat emmertje werd telkens verder doorgegeven, totdat de brand was bereikt. Daar werd het water in het vuur gegooid en kon de leren emmer weer terug.

In het midden van de 19^e eeuw (van 1800 – 1900) kreeg de nachtwacht er een baantje bij. Hij moest toen ook de straatverlichting aansteken. Er was nog geen electriciteit. De lantaarns brandden op petroleum. Later op de avond moest hij ze ook weer doven. In het stadscentrum van Ootmarsum stonden dertien lantaarns.

Aan het beroep van nachtwacht kwam in 1917 een einde. Het stadsbestuur vond het melden van brand een taak van de brandweer. Er was inmiddels electriciteit en de veldwachter moest maar voor de veiligheid van de burgers zorgen.

Het gemeentebestuur nam in 1917 echter nog een ander besluit. Het beroep van nachtwacht moest namelijk nog wel in herinnering blijven. Daarom werd de laatste nachtwacht gevraagd of hij zijn ronde door de stad nog één keer per jaar wilde maken.

Vanaf dat jaar gaat de Nachtwacht van Ootmarsum nog één keer rond. Dat gebeurt in de nacht van Oud- op Nieuwjaar. Veel burgers van de stad lopen dan mee. Tijdens de rondgang wordt 13 keer gestopt en wel op die plaatsen waar vroeger de stadslantaarns  stonden. Er wordt nu echter geen lantaarn aangestoken, maar een lied gezongen, het Lied van de Nachtwacht.