Commanderie
Geplaatst op 07-02-2012
| 2264 keer bekeken
| 0 reacties
Misschien heb je je wel eens afgevraagd, waar de Commanderiestraat naar genoemd is. Het antwoord kan heel kort zijn: die straat is genoemd naar de vroegere Commanderie. Dat was een kasteel dat daar ooit in de buurt stond. Maar waarschijnlijk komen er dan nog meer vragen, zoals: waar stond dat kasteel; van wie was dat kasteel; wie bouwde dat kasteel; wanneer werd het afgebroken; hoe zag die Commanderie er uit?
Een hele reeks vragen, maar we zullen proberen de antwoorden in één verhaal in ons Ootmarsums geschiedenisboek te beantwoorden. En om maar meteen met de laatste vraag te beginnen: Hoe zag die Commanderie eruit? Ooit is het kasteel geschilderd door de bekende kunstenaar Meindert Hobbema. En ook zijn er meerdere tekeningen van het gebouw. Met behulp daarvan hebben in 1991 Antoon Jansen en Jan Essink een prachtige maquette van de Commanderie gemaakt. Deze is te zien in de expositieschuur in het Openluchtmuseum Los Hoes.
Voor het ontstaan van de Commanderie der Duitse Orde, zoals het officieel heet, moet je heel ver terug. Je hebt zeker wel eens van de kruistochten gehoord. In het Heilige Land, het tegenwoordige Israël hadden de mohammedanen de bedevaartplaatsen van de christenen bezet. De paus vroeg nu aan de christenen in Europa om die heilige plaatsen weer te bevrijden. Vanuit Europa trok men toen met grote legers naar het Heilige Land. Daar werd vele jaren hevig gevochten en behalve veel doden, vielen er ook massa’s gewonden. Tussen 1000 en 1250 werden heel wat kruistochten gehouden.
Nu werden de gewonde Duitse kruisvaarders verzorgd door een groep Duitsers, die zich de Duitse Orde noemde. Het was een ridderorde die onder bescherming stond van de paus. De officiële oprichting was in 1196. De leden moesten zich aan strenge regels houden. Dat waren een soort kloosterregels. Een zwart kruis op een wit veld werd het ordeteken van de Duitse Orde.
De Ridders van de Duitse Orde hadden twee doelstellingen: het verplegen van zieken en gewonden en het bestrijden van de vijanden van het Christendom.
Nadat rond 1250 de kruistochten waren afgelopen, gingen ook de Ridders van de Duitse Orde terug naar Europa. De Duitse Orde stichtte toen in veel landen ordeshuizen. Zo’n ordeshuis werd een Commanderie genoemd met aan het hoofd een Commandeur. Het leek meer op een klooster dan op een kasteel.
Ook in Ootmarsum kwam omstreeks 1270 een Commanderie te staan. Op de oude stadsplattegrond is te zien waar die Commanderie ooit stond. (Dit kun je in het verhaal over de stadsplattegrond zien).
Van 1270-1635 hielden de Commandeur en zijn ridderbroeders zich aan de kloosterregels. Hierna voerde men andere regels in en werd de Commanderie een wereldlijk huis. De naam veranderde daarbij in Huis Ootmarsum.
Dat Huis Ootmarsum werd nog tot 1790 bewoond. Nadat de laatste bewoner was overleden en het gebouwencomplex leeg kwam te staan, raakte het in verval. In 1811 begon de verkoop van gebouwen, tuinen, watermolens en andere bezittingen. Rond het jaar 1825 was er van de vroegere trotse Commanderie nog slechts één gebouwtje over: het Molenhuisje.
Twents
1.’n Stukske boetn de stad Oatmössche stun ooit ’n mooi kasteel: ne Commanderie.
2.D’r leup ne deepe gracht um dat kasteel en ze hadn ok ne ophaalbruw.
3.De Commanderie stun links van ’t Oldenzaalsvoetpad, a’j de stad oetloopt.
4.In ’t Los Hoes steet de Commanderie in’t klèèn noabouwd.